Thema’s > Taal

De officiële taal van Bulgarije is het Bulgaars dat door de overgrote meerderheid van de bevolking wordt gesproken. In toeristische gebieden zijn veel informatieborden in het Engels en veel menukaarten hebben daar een Engelse vertaling. De staf van hotels, restaurants en cafés kan zich eveneens vaak uitdrukken in een vreemde taal. Naambordjes en richtingaanwijzers zijn bijna overal in het Cyrillisch.

Het Bulgaars is een Zuidslavische taal, het schrift is net als in Rusland Cyrillisch. Het Slavische alfabet is geïntroduceerd in de negende eeuw door de monniken Cyrillus en Methodius; het is echter nog een lange tijd in ontwikkeling gebleven. Als schrift was tot in de elfde eeuw het Glagolitisch in gebruik en daarna het Cyrillisch, net als in Rusland, Servië en Macedonië.

Er zijn enkele dialecten. Het Macedonisch wordt in Bulgarije als Bulgaars dialect beschouwd en als zodanig erkend. Circa 10% van de bevolking spreekt Turks. Verder worden er enkele zigeunertalen gesproken waarvan de Roma-taal de belangrijkste is.

Het Russisch is de tweede taal van oudere Bulgaren. Vooral in de grote steden is de kennis van vreemde talen steeds beter. Veel Bulgaren leren vreemde talen, waarbij Engels de rol van het Russisch als belangrijkste vreemde taal volledig heeft overgenomen.

Na vijf eeuwen van Turkse overheersing ontwaakte in de 19e eeuw de Bulgaarse cultuur toen schrijvers en kunstenaars het nationale bewustzijn aanwakkerden. Zahari Zograf schilderde mooie fresco’s geïnspireerd door middeleeuwse Bulgaarse houtsnijwerk dat door toegewijde monniken in kloosters is aangebracht.

Het is ’traditie’ dat Bulgaarse dichters een vroege en gewelddadige dood sterven. Hristo Botev was een rebelse volksdichter aan het eind van de 19e eeuw. Dimcho Debelyanov was een lyrische dichter die werd vermoord in WO I en Geo Milev – een dichter uit de periode na de Wereldoorlogen – werd door de politie ontvoerd en vermoord. Een grootheid uit de Bulgaarse literatuur, Ivan Vazov, is een van de weinigen die ouder is geworden dan 30.

De Bulgaarse namen bestaan uit drie delen – persoonlijke, vader en familie. Het is belangrijk te weten dat de achtervoegsels van de vrouwen de vader of familie namen altijd wijzigen door het toevoegen van “a” na de laatste medeklinker!

Pas op! Ja = hoofd schudden zoals voor onze neen en Neen = hoofd schudden zoals voor onze ja! Een vergissing is snel gemaakt.

Enkele woorden vakantie Bulgaars:

A.u.b. – Molja
Aangenaam – Приятно ми е (priejatno mie e)
Acht – Osem
Alstublief /verzoek/ – Моля (molja)
Alstublieft /als je iets geeft/ – Заповядайте (zapowjadajte)
Appel – Jbalki
Bad – Banja
Banaan – Banani
Bier – Bira
Bloemkool – Zele
Boter – Maslo
Brief – Pismo
Brood – Hliab
Dank u – Merci
Dank u wel – Благодаря (blagodarja)
Dat is goed – Това е добре (towa e dobre)
Dertig – TRideset
Dichtbij – Blizo
Dinsdag – Wtornik
Donderdag – Tschetwartak
Drie – Tri
Duur – Skup
Een – Edno
Eet smakelijk! – Добър апетит! (dobur apetit)
Ei – Jaiza
Eten – Jam
Geen probleem – Няма проблем (njama problem)
Goed – Dobro
Goed – Добре (dobre)
Goede middag – Добър ден (dobur den)
Goede morgen – Добро утро (dobro oetro)
Goeden avond – Добър вечер (dobur wetsjer)
Goedenacht – Leka noscht
Goedendag – Dobar den
Goedkoop – Evtino
Graag gedaan – Моля (molja)
Hallo – Здравейте (zdrawejte)
Handdoek – Karpi
Het geeft niet – Няма значение (njama znatsjenie)
Het spijt me – Съжалявам (sazjaljawam)
Hoe gaat het? – Как е? (kak e)
Hoe maakt u het? – Как сте? (kak ste)
Honderd – Sto
IJs – Led
Ik begrijp u niet – Не ви разбирам (ne wie razbieram)
Ik ben … – Аз съм… (as sum)
Ik heb…nodig – Нужно ми е … (noezjno mie e)
Ik heet … – Аз се казвам… (as se kazwam)
Ik kom uit Nederland – Аз съм от Холандия (as sum ot cholandieja)
Ik spreek een beitje – Говоря малко (goworja malko)
Ik spreek geen Bulgaars – Аз не говоря български (as ne goworja bulgarskie)
Ik weet het – Зная (znaja)
Ik weet het (niet) – Не зная (ne znaja)
Ik wil graag… – Бих искал … (biech ieskal)
Ik woon in … – Аз живея в… (as zjieweja w)
Interessant – Interesno
Ja – Да (da)
Jammer – Жалко (zjalko)
Kaas – Sirene
Klein – Malko
Koffie – Kafe
Kunt u mij helpen? – Можете ли да ми помогнете? (mozjete lie da mie pomognete)
Links – Ljavo
Lucifers – Kibrit
Maandag – Ponedelnik
Melk – Mljako
Meloen – Dinja
Middageten – Objad
Misschien – Може би (mozje bie)
Morgen – Oetre
Nee – Не (ne)
Negen – Dewet
Negentig – Dewetdeset
Peper – Piper
Prima – Чудесно (tsjoedesno)
Proost – Nazdrave
Rechtdoor – Napravo
Rechts – Djasno
Rekening – Smetka
Sigaret – Tzigari
Sla – Salata
Slecht – Losjo
Spreekt u Engels? – Говорите ли английски? (goworiete lie anglijskie)
Strand – Briag
Suiker – Zahar
Tachtig – Osemdeset
Tien – Deset
Tot ziens – Довиждане (dowiezjdane)
Twee – Dwe
Twintig – Dvadeset
Uien – Luk
Vandaag – Dnes
Veel plezier! – Приятно прекарване! (prijatno prekarwane)
Veertig – Tchetirideset
Vier – Tschetiri
Vijf – Pet
Vijftig – Petdeset
Vlees – Meso
Vrijdag – Petak
Waar vind ik…? – Къде е …? (kude e)
Wat betekent dat? – Какво означава това? (kakwo oznatsjawa towa)
Wat is dat – Какво е това? (kakwo e towa) 
Wat is u naam? – Как се казвате? (kak se kazwate)
Wat zegt u? – Какво казвате? (kakwo kazwate)
Water – Woda
Welterusten – Лека нощ (leka nosj)
Wijn – Wino
Wilt u a.u.b. wat lagzamer spreken? – Моля говорете по-бавно? (molja goworete po bawno)
Wilt u het opschrijven? – Бихте ли го написали? (biechte lie go napiesalie)
Wilt u mij…geven? – Бихте ли ми дали …? (biechte lie mie dalie)
Woensdag – Sriada
Zaterdag – Sabota
Zes – Chest
Zestig – Schestdeset
Zeven – Sedem
Zeventig – Sedemdeset
Zondag N- edelia
Zout – Sol